Lí do gọi như vậy là vì sự khác biệt của hai từ "khởi nghĩa" và "kháng chiến".
Tuy từ năm 1858 thực dân Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam, nhiều cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta đã diễn ra nhằm dành lại độc lập nhưng không thành công vì chỉ có quy mô nhỏ, chỉ là sự đấu tranh vũ trang thiếu tính chiến lược, tiếu tính thống nhất. Mãi đến khi cách mạng tháng 8 nổ ra, nhân dân ta, toàn dân tộc ta mới bước vào một cuộc cách mạng thật sự trên mọi lĩnh vực: chính trị, xã hội, vũ trang. Cuộc kháng chiến chống Pháp lúc đó mới diễn ra.
Vậy nên có thể nói, năm 1948 mới là thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.